Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że nasz organizm ściśle współpracuje z otaczającą nas przyrodą i przemianami, jakie w niej zachodzą, a także ma inne wymagania i potrzeby zarówno latem, jesienią i zimą… A my, chociaż często o tym zapominamy jesteśmy nierozłączną częścią przyrody. Matka natura niegdyś miała o wiele większy wpływ na nasze życie, potrzeby, poczynania i … jadłospis. Niestety nasz styl życia radykalnie zmienił się w przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat i to nie koniecznie na lepsze. Niegdyś jadło się tylko to co dawała ziemia i oczywistym było więc, że każda pora roku wiązała się z odmiennym jadłospisem.
I tym razem specjaliści od żywienia i dietetyki są zgodni, wraz ze zmianą pory roku należy zmodyfikować codzienną dietą, wprowadzić produkty sezonowe, więcej dań spożywać serwowanych na ciepło, ale wzbogacać je w świeże warzywa i pełne witamin owoce, wybierać produkty pełnowartościowe, zarówno z grupy węglowodanów, białek, jak i tłuszczy. W okresie jesiennym zatem, najzdrowsza będzie dieta skomponowana z dużej ilości rodzimych warzyw i owoców: sałaty, marchwi, buraków, kapusty, fasoli i innych strączkowych, pomidorów, pietruszki, cukinii, patisonów, kabaczków, pysznej dyni, jarmużu, brukselki, cebuli, kiszonej kapusty i ogórków, jabłek, gruszek, śliwek … darów naszej strefy klimatycznej.
Warto wykorzystać
Warto wykorzystać dyniowate w naszej kuchni, a to uniwersalne warzywo o wszechstronnym kulinarnym zastosowaniu, możemy przygotować w postaci puree, pysznej zupy, sałatki, farszu, jako dodatek do spaghetti, mięs, sałatek a nawet do ciast, deserów i lodów. Dynia ma bardzo niską wartkość kaloryczną (zaledwie 27 kcal w 100 g miąższu), szybko nasyca, łatwa w przygotowaniu, wdzięczna kulinarnie, pysznie smakuje, zawiera wiele wartościowych składników odżywczych: dużej ilości błonnika pokarmowego, beta-karoten, chroniący przed wolnymi rodnikami, sporo potasu oraz kwas foliowy, wapń, magnez, żelazo, a także witaminy: A, PP, C, B1, B2. Pestki dyni zawierają wysoką zawartość cynku oraz lecytyny, zwiększają przemianę materii oraz wpływają korzystnie na czynności mózgu.
Olej z pestek dyni tłoczony na zimno oprócz mnóstwa witamin i minerałów, zawiera też fitosterole, substancje obniżające poziom cholesterolu i zwalczające wolne rodniki. Surowy miąższ dyni jest raczej wodnisty i pozbawiony smaku. Dopiero po ugotowaniu lub pieczeniu, a także doprawieniu i wkomponowaniu w danie nabiera smaku i charakteru. Do potraw można wykorzystywać tartą surową dynię (np. do placuszków) lub też podsmażoną, przygotowaną na parze, zapiekaną w piekarniku, grillu lub gotowaną w kawałkach (np. do makaronu, dań jednogarnkowych). Często korzystamy też z puree, które najlepiej smakuje z dyni pieczonej w piekarniku, z dodatkiem świeżych ziół, pomarańczy, imbiru, mleczka kokosowego. Coraz większą popularnością cieszą się również wypieki z dyni, ciasto dyniowo-marchwiowe, babeczki dyniowe w płatkach migdałowych, desery z dyni, a nawet … lody.
Przepisy
Gulasz z dynią: 500 g polędwicy z indyka, czerwona i żółta papryka, jedna papryczka ostra, 100 g czerwonej soczewicy, 4 ziemniaki, 4 marchewki, 1 mała dynia, 1 cebula, 2 ząbki czosnku, olej ryżowy do smażenia, przyprawy: papryka słodka, ostra, sól himalajska, pieprz czarny i pomarańczowy, imbir, kolendra, tymianek, majeranek. Przygotowanie: marynujemy mięso przez noc – kroimy w kostkę, nacieramy wyciśniętym czosnkiem, oliwą i przyprawami. Miąższ dyni kroimy w kostkę, obrane ziemniaki i marchew również, gotujemy do miękkości. Na głębokiej patelni rozgrzewamy tłuszcz, obsmażamy mięso, dodajemy paprykę i cebulę, następnie soczewicę, zalewamy wodą – 300 ml, dusimy aż woda odparuje, pod koniec duszenia dodajemy kostki dyni, ziemniaki i marchew, całość dusimy jeszcze około 15 minut. Podajemy w miseczkach.
Sok wyciskany wolnoobrotowo: 100 g dyni pokrojonej w kostkę, 100 g batatów (słodki ziemniak), pomarańcz, 3 marchwie, soczyste jabłko, sok z ¼ cytryny, 1 cm imbiru.