Aby nasze posiłki były odpowiednio zbilansowane
Żywienie to nie tylko jedzenie, ale przede wszystkim mądre i racjonalne odżywianie się, czyli takie dobieranie i komponowanie posiłków, by dostarczały one organizmowi wszystkich składników pokarmowych uznanych za niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu. Jedzenie jest częścią naszego życia, w związku z tym powinno ono dostarczać również przyjemności. Wybór właściwych produktów w naszej codziennej diecie ma ogromne znaczenie dla zapewnienia zdrowia, energii życiowej i dobrego funkcjonowania. Odpowiednie jedzenie pozwala zachować właściwą masę ciała, dobrą kondycję fizyczną, wysoką odporność organizmu, ma wpływ na stan naszej skóry, włosów, paznokci.
Często, dokonując wyboru produktów spożywczych kierujemy się swoimi nawykami żywieniowymi, a one odzwierciedlają nasze przyzwyczajenia i preferencje smakowe wyniesione z domu rodzinnego. Należy pamiętać zatem, iż prawidłowe żywienie jest ważnym czynnikiem warunkującym zdrowie. Spożywanie nadmiernej ilości niektórych składników odżywczych w diecie, bądź ich niedobory przyczyniają się do zaburzenia właściwej pracy organizmu, dlatego tak ważne są proporcje białek-tłuszczy-weglowodanów w diecie codzienne, bowiem składniki te pełnią różne funkcje w zachowaniu zdrowia.
Białka pełnią rolę regeneracyjną i budulcową w naszym organizmie, ale ich nadmiar może być groźny dla naszego zdrowia (dna moczanowa, przesilenie nerek, nowotwory jelita grubego, przeciążenie wątroby i trzustki – to ona bowiem odpowiedzialna jest za trawienie białek…), nawet w diecie sportowców nie powinno być więcej niż 25% białka w diecie.
Węglowodany, a szczególnie złożone są bardzo ważne w naszej diecie i nie wolno ich eliminować!!! Dostarczają energii na wysiłek fizyczny, na naszą codzienną aktywność, utrzymują równowagę organizmu, zarówno fizyczną jak i psychiczną, zwiększają odporność na stres i radzenie sobie z nim w sytuacjach codziennych, odżywiają mózg – mają wpływ na koncentrację, zapamiętywanie, uczenie się, przyswajanie wiedzy, podzielność uwagi, dobre samopoczucie…. Wybierajmy te zdrowe z duża zawartością błonnika i jak najmniej przetworzone: produkty zbożowe pełnoziarniste i dużo świeżych lub przygotowanych na parze warzyw, a zarówno nasza waga, jak i sprawność, skóra, włosy, paznokcie będą w bardzo dobrym stanieJ
Tłuszcze – bez nich też nie możemy właściwie funkcjonować, ale należy wybierać te odpowiednie dla zdrowia, tłuszcze roślinne i rybie, a dzięki nim witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: A, D, E, K zostaną lepiej przez organizm przyswojone. A zatem zachęcam do zbilansowanego komponowania naszej diety, wszystkie składniki pełnią odpowiednie zadania w naszym organizmie i nie należy ich eliminować, trzeba jednak ograniczyć je ilościowo i wykluczyć z diety produkty wysokoprzetworzone nie zawierające wartości odżywczych: Fast foody, wyroby cukiernicze, słodycze w nadmiernych ilościach, białe pieczywo, tłuste potrawy, mączne dania, pełnotłuste nabiały – śmietana, sery topione i dojrzewające, majonez i sosy śmietanowe, napoje kolorowe i gazowane oraz nektary owocowe…..
Wszystko w umiarkowanych ilościach podane z codzienną dawką ruchu przyczyni się do zachowania dobrego zdrowia, właściwej masy ciała lub pozwoli pozbyć się nadmiernych kilogramów, a przy tym zagwarantuje dobre samopoczucie i dawkę energii do właściwego funkcjonowania.
Nawyki żywieniowe na świecie:
Mieszkańcy Republiki Południowej Afryki przejmują od Europejczyków i Amerykanów już nie tylko styl życia, ale i kulinarne upodobania. Ich dieta obfituje w tłuszcz i cukier, coraz więcej osób choruje i ma nadwagę.
17 procent dzieci w RPA w wieku od 1 do 9 lat cierpi z powodu tuszy. W RPA 56 procent kobiet i 29 procent mężczyzn jest otyłych. Lekarze nawołują mieszkańców RPA, by wrócili do tradycyjnej diety, za przykład podając południowoafrykańskich seniorów, którzy często są zdrowsi niż ich dzieci czy wnuki. Dla każdego organizmu najlepsza jest bowiem dieta regionalna, gdyż tylko ona zapewni organizmowi potrzebne składniki w odpowiedniej ilości.
Prawie 80 procent populacji USA ma nadwagę. Winą za to obarcza się w dużej mierze tempo, w jakim żyją mieszkańcy Ameryki. Wychodzą z domu bez śniadania, po drodze zatrzymują się w fast-foodach, których mnóstwo na każdym kroku, gdzie zjadają wielkie i tłuste kanapki. I tak do wieczora… Zamiast rodzinnych, zdrowych, przyrządzonych w domu posiłków, zamawia się pizzę, która potem popijana jest litrami coli.
Dla kontrastu w Szwecji stawia się na zdrowy tryb życia. Szwedzi chętnie sięgają po zdrowe odmiany ciemnego pieczywa, które u nas z trudem się przyjmuje. To m.in. ono i zawarte w nim błonnik oraz witaminy (m.in. z grupy E i B) są odpowiedzialne za piękne włosy, paznokcie i cerę oraz niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Japończycy są szczupli, a przeciętna długość ich życia jest wyższa niż długość życia Europejczyka. Zawdzięczają to spożywaniu dużej ilości warzyw, owoców oraz ryb, które zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe omega 3, pozwalające bardzo długo zachować sprawny umysł. Regularne spożywanie popularnego w Japonii tofu, zawierającego fitoestrogeny (naturalnie występujące związki roślinne, mające działanie podobne do estrogenów), chroni serce i organizm przed nagromadzaniem komórek rakowych. Zwyczaje Japończyków powoli i nas urzekają. Polubiliśmy najstarszy napój świata – zieloną herbatę, która wg Japończyków pomocna jest w leczeniu aż 61 dolegliwości, m.in.: chroni przed zawałem serca, łagodnie stymuluje krążenie, zapobiega zwężaniu się naczyń krwionośnych, obniża poziom cholesterolu, zmniejsza ryzyko zachorowań na raka, wzmacnia zęby i kości, reguluje procesy trawienne.
Francuzi uwielbiają wino, szczególnie czerwone, które bardzo dobrze działa na serce, niestety również obciąża wątrobę. Francuzi kochają także kaloryczne sery i bagietki. Co zatem sprawia, że otyłość jest u nich znacznie rzadziej spotykanym zjawiskiem niż w Polsce? Sporo ruchu oraz picie dużych ilości wody mineralnej, o której Polacy wciąż zapominają.
Brytyjczycy, podobnie jak Amerykanie, nie zwracają uwagi na spożywane jedzenie. Pochłaniają byle co, byle gdzie. Fast foody, brak ruchu, alkohol, chipsy i lody składają się na smutny widok przeciętnego mieszkańca Wysp Brytyjskich.
Maria Fall-Ławryniuk
dietetyk i terapeuta ruchowy
C.Z.O. SYLWETKA Sopot