Smaczne, aromatyczne, naszpikowane witaminami i cennymi dla zdrowia składnikami. Sięgajmy po zioła jak najczęściej, a najlepiej wzbogacajmy nimi smak wszystkich potraw. Można dodawać je do przystawek, zimnych i ciepłych dań; na śniadanie, obiad i kolację. Lista ich zalet jest bardzo długa, warto zatem uprawiać zioła we własnej kuchni. Zioła są uznanym od setek lat źródłem witamin (zwłaszcza C i z grupy B) oraz cennych dla zdrowia składników – zawierają między innymi sole mineralne, kwas foliowy, beta-karoten czy flawonoidy, naturalne antyoksydanty, które zapewniają ochronę przed szkodliwymi rodnikami. Dzięki zawartości olejków eterycznych zioła pełnią ważną funkcję regulującą pracę układu pokarmowego, działają rozkurczowo i pomagają przy niestrawności. Dodawane do potraw dostarczają nam nie tylko niepowtarzalnego smaku i aromatu, ale także pozytywnie wpływają na proces trawienia i redukują występowanie przykrych dolegliwości, takich jak wzdęcia czy zaparcia. Hodowane w domu zioła można sadzić z nasion lub sadzonki. Doniczkę najlepiej ustawić w słonecznym miejscu. Wybieramy ziemię uniwersalną o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym, dodając do niej odrobinę piasku albo drobnego żwiru. Do ziemi można również wkruszyć połamane skorupki jaj. Najlepiej zapoznać się ze wskazówkami na opakowaniu lub doniczce, dotyczącymi podłoża w przypadku konkretnej rośliny. Zioła nie lubią dużej ilości nawozu. Trzeba je za to solidnie podlewać – w gorące dni codziennie. Pamiętajmy również o systematycznym zrywaniu listków z czubka rośliny, dzięki czemu będzie równomiernie wzrastać.
Bazylia
ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, działa uspokajająco, reguluje trawienie (pobudza wydzielanie soków trawiennych) i zapobiega wzdęciom.
Pasuje do potraw mięsnych (wieprzowina, baranina), dobra jest także w kompozycji z innymi ziołami. Do mięs, drobiu i ryb bazylię można mieszać z tymiankiem, szałwią i rozmarynem, natomiast do sosów – z czosnkiem i oregano. Świeżą bazylię warto także komponować z pomidorami, cebulą, białym serem, makaronem, cukinią i kabaczkiem.
Jest to przyprawa, która swe źródło zaczerpnęła w Indiach. W starożytności była to roślina, z której komponowano wieńce miłości. Europa, istnienie bazylii zawdzięcza żołnierzom Aleksandra Wielkiego. Choć największe triumfy świeci ona w Włoszech, zioło to, uprawiane jest praktycznie w każdym zakątku świata, ze względu na niesamowitą łatwość hodowli w doniczkach. Ponadto, można ją suszyć a nawet zamrażać (przed włożeniem do zamrażarki należy posmarować listki oliwą). Charakteryzuje się słonawo- cytrynowym smakiem z wyczuwalną nutą korzenną oraz bogatym, charakterystycznym aromatem. Dla mnie osobiście, porcja świeżej bazylii to nieodłączny składnik pesto. Przepis na niego jest bardzo prosty: spora garść bazylii, 10 zielonych oliwek, 3 łyżki oliwy z oliwek, sól i pieprz do smaku- wszystkie składniki wystarczy zmiksować na gładką masę. Powstałe pesto, w zależności od potrzeby- idealnie nadaje się jako dressing do sałatek lub dodatek do farszów. Działanie przeciwkaszlowe, rozkurczowe. Poprawia pracę nerek i ogólny nastrój psychofizyczny
Majeranek
Wspomaga trawienie ciężkich potraw, dlatego warto dodawać go do tłustych mięs, pasztetów, zupy grochowej, fasolowej oraz żurku. Świeży majeranek świetnie komponuje się także z surowymi pomidorami, fasolką szparagową, zielonym groszkiem i szparagami. Łączmy majeranek z duszonym mięsem, rybami, zupami – zamiast natki pietruszki i koperku. Doskonały jest również jako dodatek do sałatek i omletów, naleśników.
Oregano
Charakteryzuje się właściwościami moczopędnymi i przeciwbakteryjnymi, reguluje pracę układu pokarmowego. Oregano dobrze komponuje się z pomidorami, cukinią czy bakłażanem. Może być również dodatkiem do duszonych mięs, sałat lub zup. To również niezastąpiony składnik aromatycznej pizzy.
Tymianek
Znany jest m.in. z właściwości uspokajających, przeciwbakteryjnych i wzmacniających. Stosowany jest zwłaszcza jako przyprawa do potraw mięsnych, ryb i sosów. Nie należy używać go w nadmiarze i łączyć z majerankiem. Tymianek jest również znakomitą przyprawą do sosów na czerwonym winie, pomidorów i grzybów.
Rozmaryn – Ma działanie przeciwbólowe i rozkurczowe. Doskonały jako przyprawa do pieczeni, ryb z grilla i ryb pieczonych. Wyborny do jagnięciny, kurczaka, cukinii i pomidorów, a suszony warto dodawać do pieczonych mięs, rzadziej do zup i sałatek.
Melisa
Korzystnie wpływa na układ nerwowy: napar na jej bazie zalecany jest na dolegliwości związane z migrenami, bezsennością oraz nerwicą. Melisa pasuje do świeżej sałaty, do ziołowych i innych białych sosów, do potrawki z drobiu i cielęciny, a także do zup. Co ciekawe, jako jedyne zioło oprócz mięty pasuje do wielu słodkich deserów.
Cząber
Pobudza trawienie, reguluje perystaltykę jelit, powstrzymuje nadmierną fermentację i wzdęcia. Działa przeciwrobaczo, przeciwzapalnie i wiatropędnie. Łagodzi skurcze. Ceniony jest jako przyprawa do wszelkich gatunków fasoli. Świeży cząber warto dodawać do grochu, soczewicy, białej kapusty, marchewki, buraków, kalafiora, ryżu, kabaczków, dań z jajek, sosów, octu ziołowego i marynat. Można go gotować razem z potrawą. Świeży cząber dodaje się do sałatek i surówek warzywnych, a suszony w mieszance z innymi ziołami, jako czubryca zielona łagodna stanowi aromatyczny dodatek do sałatek, szczególnie wytwornie komponuje się z pomidorem, białymi serami, z awokado, jajkiem,… Estragon – Dobry na poprawienie apetytu i perystaltyki jelit. Ma działanie przeciwzapalne, antyseptyczne, przeciwszkorbutowe i przeciwskurczowe. Warto stosować go w chorobach nerek. Estragon pobudza apetyt, ułatwia trawienie, poleca się go także cierpiącym na reumatyzm, skazę moczanową i artretyzm. Idealny do sosów i masła ziołowego, sałatek owocowych. Dodawajmy go do zup, marynat, kiszonek, szparagów, białej kapusty, pieczarek, marchewki, kalafiora, pomidorów, pieczeni, wołowiny, wieprzowiny, drobiu. Estragon jest zalecanym dodatkiem organoleptycznym do wielu zimnych i gorących sosów. To roślina przyprawowa, która ogromną popularność zyskała we Francji, Włoszech, Grecji i Hiszpanii. Średniowiecze to okres, w którym estragon cieszył się złą sławą – używany był bowiem do odstraszania potworów. Jego główne cechy charakterystyczne to: liście o igiełkowatych kształtach, intensywny aromat i lekko gorzkawy smak. Jego liczne zastosowania w kuchni i medycynie, zasądziły o niezwykłej popularności tego zioła, które wchodzi w skład mieszanki prowansalskiej, jak i stanowi doskonałą podstawę marynat do ryb. W Polsce, w kraju, w którym do niedawna, każda szanująca się gospodyni, wraz z końcem lata przygotowywała zapasy do swej zimowej spiżarni, estragon używany był głownie jako podstawa zaprawy octowej jak i ważny składnik kiszonej kapusty czy ogórków.
Kolendra
Historia tego zioła sięga średniowiecza, w którym według podań, chętnie przygotowywano miłosny eliksir z kolendry. Obecnie kolendra, najchętniej uprawiana jest w Indiach, krajach z rosyjskiego kręgu kulturowego oraz w Stanach Zjednoczonych. Jest to spowodowane, bez wątpienia, niesamowitą oryginalnością pod względem smakowym, jaką poszczycić może się ta roślina. Jej korzenny, słodko- pieprzowy smak, okazał się idealnym ingredientem mieszanek przyprawowych, takich jak curry, garam masala czy pieprz ziołowy i ma zastosowanie w kuchni indyjskiej, chińskiej, meksykańskiej czy marokańskiej. Idealnie nadaje się do sałatek, mięs i zup z warzyw strączkowych.
Natka pietruszki (pietruszka karbowana)
Od wieków, nie bez powodu, króluje na stołach i w ogródkach gospodyń na całym świecie – pietruszka to samo zdrowie i niespotykany smak oraz zapach. Wielu z nas nie wyobraża sobie wręcz życia bez natki pietruszki, dlatego, że stanowi ona bezwzględną podstawę zup, wywarów i bulionów. Bardzo chętnie dodajemy ją również do sałatek warzywnych i ryb oraz wykwintnych potraw z dziczyzny. Przyczynia się do wzrostu odporności organizmu, ma właściwości regenerujące dla skóry, redukuje zagrożenia kamicy żółciowej, zapaleń układu moczowego, stosowana jest do leczenia ran po ukoszeniach owadów oraz bólów zęba.
Koperek
To jedno z najstarszych i najszerzej stosowanych ziół w lecznictwie i w kuchni. Jest bardzo łatwy a zatem i powszechny w hodowli. Jego silny, charakterystyczny aromat sprawia, że w kuchni jako dodatek do wielu dań nie ma sobie równych. Oprócz tego, że jest prawdziwą bombą witaminową (witaminy z grupy A, C, D, E, K, B ponadto zawiera wapń i żelazo) ogromną popularnością cieszy się wśród domowych sposobów leczenie i w tradycyjnym zielarstwie jako niepokonana oręż w walce z zaburzeniami żołądkowymi. Również w dziedzinie kulinariów jest szeroko stosowany, chętnie dodajemy go do zup, warzyw, sosów. Tak jak bazylia z pomidorem, koperek też może poszczycić się żelaznym związkiem z warzywami, a szczególnie z młodymi ziemniaki z dodatkiem świeżego masła. Koperek to również oryginalny dodatek do ryb i owoców morza.
Zioła w naszym domu to źródło smaku, aromatu i zdrowia. Przy odrobienie rozwagi i opanowaniu można wszystkie te cudowne zielone roślinki hodować w domu. Przy umiejętnym komponowaniu dań, dodawanie świeżych przypraw, może być gwarantem naszych sukcesów kulinarnych. Należy tylko pamiętać, by przyprawy nie zdominowały smaku mięsa czy warzyw do których są dodawane.